ŚLAD WĘGLOWY

Ślad węglowy to całkowita suma emisji gazów cieplarnianych, wywołanych w bezpośredni lub pośredni sposób przez produkty, osoby, organizacje lub wydarzenia.

Jego miarą jest t CO₂e – tona ekwiwalentu dwutlenku węgla.

Różne gazy cieplarniane w niejednakowym stopniu przyczyniają się do globalnego ocieplenia, zaś ekwiwalent dwutlenku węgla pozwala porównywać emisje różnych gazów na wspólnej skali np. tona metanu odpowiada 25 tonom CO₂.

Ślad węglowy obejmuje emisje dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów cieplarnianych (GHG) wyrażone w ekwiwalencie CO₂.

Średnio każdy Polak generuje około 8 ton CO₂ rocznie.

Cele obliczania śladu węglowego:

1. Spełnianie wymogów klientów sektora publicznego dotyczących emisji gazów cieplarnianych (GHG) jako części zrównoważonych zamówień publicznych.
– Z uwagi na obowiązkowy charakter i wpływ na możliwość uczestnictwa w przetargach publicznych.

2. Zaspokajanie wymagań biznesowych klientów, głównie z Europy Zachodniej i Skandynawii, którzy oczekują informacji o śladzie węglowym nabywanych produktów.
– Ważne dla utrzymania konkurencyjności na rynkach, gdzie świadomość ekologiczna jest szczególnie wysoka.

3. Spełnianie wymogów klientów dotyczących raportowania do Carbon Disclosure Project (CDP) i uzyskanie wysokiej oceny jako warunek dalszej współpracy.
– Dostęp do globalnych rynków często wymaga transparentności i dobrych wyników w obszarze zrównoważonego rozwoju.

4. Przygotowanie się do rosnących oczekiwań inwestorów, instytucji finansowych i nowych regulacji prawnych.
– Konieczność dostosowania do trendów rynkowych i unikania ryzyka regulacyjnego.

5. Integracja zarządzania i redukcji emisji gazów cieplarnianych w strategie firm jako wyraz odpowiedzialności środowiskowej.
– Budowanie marki odpowiedzialnej społecznie i środowiskowo, co może przyczynić się do zwiększenia zaufania konsumentów i partnerów biznesowych.

6. Dążenie klientów do minimalizacji śladu węglowego poprzez optymalizację wykorzystania surowców, zmianę opakowań, wybór efektywniejszych sposobów transportu, ograniczenie zużycia surowców i zmniejszenie ilości odpadów.
– Odpowiedź na konkretne potrzeby klientów zmierzających do zrównoważonego rozwoju.

7. Realizacja działań umożliwiających pozytywny audyt potencjalnych klientów.
– Ważne dla budowania nowych i utrzymania istniejących relacji biznesowych.

8. Inicjatywy prośrodowiskowe w przedsiębiorstwach mające na celu zwiększenie ich wartości rynkowej przy sprzedaży.
– Strategia długoterminowa zwiększająca atrakcyjność firmy na rynku.

9. Opracowanie systemów zbierania danych z krajowych i zagranicznych oddziałów w celu obliczenia śladu węglowego oraz oferowania produktów i usług neutralnych dla klimatu (poprzez kompensację nieuniknionej emisji GHG).
– Fundamentalne dla zapewnienia spójności i wiarygodności danych na temat śladu węglowego.

10. Przeprowadzanie audytów due diligence w procesie zakupu przedsiębiorstw.
– Istotne dla oceny wartości i ryzyka związanego z potencjalnymi inwestycjami.

11. Określanie ilości pochłoniętej lub unikniętej emisji GHG w celu jej sprzedaży jako kompensaty węglowej (carbon offset).
– Możliwość generowania dodatkowych przychodów oraz poprawy wizerunku firmy.

12. Obliczanie śladu węglowego dostawców mleka oraz opracowywanie strategii redukcji emisji o 20% do roku 2030 w porównaniu do roku 2017.
– Specyficzny dla danej branży cel, który może być mniej istotny z ogólnego biznesowego punktu widzenia, lecz kluczowy dla sektora rolniczego i żywnościowego w kontekście dążenia do zrównoważonej produkcji i redukcji śladu węglowego.

Ślad węglowy, często określany także jako ślad ekologiczny lub ślad gazów cieplarnianych, jest wskaźnikiem ilości gazów cieplarnianych emitowanych do atmosfery przez ludzkie działania lub w wyniku produkcji i konsumpcji produktów, usług, działalności firm, realizacji projektów lub innych przedsięwzięć. Służy do oceny wpływu na zmiany klimatu i środowisko naturalne, ponieważ gaz cieplarniany, tak jak dwutlenek węgla (CO₂), jest kluczowym czynnikiem powodującym efekt cieplarniany, który z kolei przyczynia się do globalnego ocieplenia i zmian klimatycznych.

Obliczanie śladu węglowego może odbywać się na różne sposoby, jednak zazwyczaj koncentruje się na mierzeniu emisji gazów cieplarnianych, wyrażonych w ekwiwalentach dwutlenku węgla (CO₂e). Oznacza to, że uwzględniane są również inne gazy cieplarniane, takie jak metan (CH₄) i podtlenek azotu (N₂O), które są przeliczane na równoważniki CO₂ w celu ujednolicenia miary ich wpływu na efekt cieplarniany.

Przykłady śladów węglowych obejmują:

• Ślad węglowy produktu: Dotyczy emisji gazów cieplarnianych powstających na wszystkich etapach życia produktu, od produkcji poprzez transport, aż po użytkowanie i ewentualną utylizację. Przykłady to samochody, odzież, artykuły spożywcze czy urządzenia elektroniczne.
• Ślad węglowy firmy: Odnosi się do sumy emisji gazów cieplarnianych generowanych przez wszystkie aspekty działalności przedsiębiorstwa, włączając w to operacje biurowe, procesy produkcyjne, transport oraz inne działania biznesowe.
• Ślad węglowy projektu lub wydarzenia: Skupia się na emisjach związanych z konkretnym projektem lub wydarzeniem, na przykład budową nowego obiektu, organizacją koncertu lub festiwalu. Analiza taka uwzględnia wszystkie aspekty danego przedsięwzięcia, które mogą generować emisje gazów cieplarnianych.
• Ślad węglowy osobisty: Jest to miara emisji gazów cieplarnianych, które są wynikiem codziennych działań jednostki, takich jak sposób podróżowania, dieta, czy zużycie energii w gospodarstwie domowym.
• Ślad węglowy miasta lub regionu: Dotyczy sumy emisji gazów cieplarnianych generowanych przez całą populację, infrastrukturę i działania prowadzone w danym obszarze geograficznym. Obejmuje transport, energetykę, gospodarkę odpadami, budownictwo oraz inne lokalne działania.
• Ślad węglowy kraju: Mierzy całkowite roczne emisje gazów cieplarnianych na poziomie narodowym, uwzględniając wszystkie sektory gospodarki, takie jak przemysł, transport, rolnictwo, energetyka, i inne.
• Ślad węglowy branży: Analizuje emisje związane z konkretnym sektorem przemysłu lub działalności gospodarczej, np. przemysł lotniczy, rolnictwo, przemysł wydobywczy. Pozwala to na zrozumienie, jakie branże mają największy wpływ na emisje gazów cieplarnianych.
• Ślad węglowy łańcucha dostaw: Odnosi się do emisji powstających w całym łańcuchu dostaw produktu lub usługi, od surowców po finalnego konsumenta, uwzględniając produkcję, transport, magazynowanie, dystrybucję i sprzedaż.
• Ślad węglowy usługi cyfrowej: Mierzy emisje gazów cieplarnianych związane z użytkowaniem usług cyfrowych, takich jak streaming wideo, korzystanie z chmury obliczeniowej czy prowadzenie witryny internetowej. Rozważa energię potrzebną do obsługi centrów danych, przesyłu danych i urządzeń końcowych użytkowników.

Ślad węglowy jest ważnym narzędziem w ramach działań na rzecz zrównoważonego rozwoju i walki ze zmianami klimatycznymi. Pomaga identyfikować obszary, w których można podejmować działania w celu redukcji emisji, co przyczynia się do osiągnięcia celów klimatycznych i zmniejszenia wpływu na środowisko naturalne.

Obliczanie śladu węglowego jest ważnym narzędziem służącym do pomiaru i monitorowania emisji gazów cieplarnianych, szczególnie dwutlenku węgla (CO2), związanymi z działalnością człowieka. Główne cele obliczania śladu węglowego to:

• Monitorowanie emisji: Ślad węglowy pozwala na śledzenie emisji gazów cieplarnianych z różnych źródeł i sektorów gospodarki. Jest to istotne narzędzie w procesie oceny, jakie ilości gazów cieplarnianych są emitowane do atmosfery.
• Zarządzanie emisjami: Pozwala na identyfikację głównych źródeł emisji oraz rozpoznanie, które działania lub procesy przyczyniają się do największych emisji. To z kolei umożliwia podejmowanie działań w celu redukcji emisji w tych obszarach.
• Odpowiedzialność i rozliczalność: Obliczanie śladu węglowego pomaga firmom, organizacjom i konsumentom zrozumieć, ile emisji jest związanych z danym produktem, usługą lub działalnością. Dzięki temu można lepiej określić odpowiedzialność za te emisje i działać w kierunku ich ograniczenia.
• Cele klimatyczne: Ślad węglowy jest ważnym narzędziem w ramach międzynarodowych porozumień klimatycznych, takich jak Porozumienie paryskie. Pomaga krajom i sektorom gospodarki monitorować postępy w kierunku redukcji emisji i osiągania ustalonych celów klimatycznych.
• Marketing i konkurencyjność: Firmy mogą wykorzystać swoje niskie emisje węglowe jako argument sprzedażowy i sposób na zdobycie przewagi konkurencyjnej. Produkty i usługi o mniejszym śladzie węglowym mogą być bardziej atrakcyjne dla świadomych ekologicznie konsumentów.
• Edukacja i świadomość: Obliczanie śladu węglowego przyczynia się do podnoszenia świadomości na temat wpływu naszych działań na środowisko. Pomaga konsumentom, firmom i instytucjom lepiej zrozumieć, jakie działania przyczyniają się do zmian klimatycznych i jakie kroki można podjąć, aby je ograniczyć.

Obliczanie śladu węglowego może być stosowane na różnych poziomach, od indywidualnych produktów i usług po całe sektory gospodarki, a także na poziomie miast, regionów i krajów. Wspiera cele zrównoważonego rozwoju, walki ze zmianami klimatycznymi i dążenia do bardziej ekologicznej i efektywnej gospodarki.